Mózg jest narządem, który wymaga wyjątkowo dużej ilości tlenu i glukozy do prawidłowego funkcjonowania. Krew transportuje tlen i glukozę tętnicami szyjnymi wewnętrznymi i tętnicą kręgową, które we wnętrzu czaszki rozgałęziają się na mniejsze naczynia. W ten sposób każda pojedyncza komórka otrzymuje odpowiednią dla siebie dawkę. Wszelkie nieprawidłowości w przepływie krwi w tym obszarze wywołują zaburzenia czynności mózgu, doprowadzające do udaru mózgu u psa, objawiające się różnymi zaburzeniami neurologicznymi.
Udar mózgu u psa - przyczyny
Udar definiowany jest jako „ostry, ogniskowy, niepostępujący proces patologiczny obejmujący tkankę nerwową, utrzymujący się dłużej niż 24 godziny”. Dochodzi do niego, gdy któreś z naczyń odpowiedzialne za „odżywianie” mózgu ulegnie uszkodzeniu. Zmiany do jakich może dojść to zamknięcie światła naczynia, co doprowadza do udaru niedokrwiennego, bądź do przerwania ciągłości ściany naczynia w wyniku czego krew wylewa się i powstaje udar krwotoczny.
Udar niedokrwienny u psów jest najczęstszą zmianą naczyniową występującą w mózgu. Jest konsekwencją choroby, która prowadzi do zamknięcia światła naczynia przez skrzep lub zator.
Możliwe przyczyny to:
- zator septyczny, powodowany skrzepliną zatorową w przebiegu bakteryjnego zapalenia osierdzia, posocznicy oraz zapalenia opon i mózgu
- miażdżycę tętnic stwierdzaną u psów chorujących na niedoczynność tarczycy oraz sznaucerów miniaturowych z idiopatyczną hiperlipidemią
- zator pasożytniczy związany z inwazją Dirofilaria immitis
- zator przerzutowy komórek nowotworowych
- zator pochodzenia sercowego
- niewydolność naczyniową albo sercową
- koagulopatie
- leiszmanioza
- cukrzyca
Udar krwotoczny u psów wynika z przerwania ciągłości ściany naczyń krwionośnych w rejonie mózgowia.
Doprowadzić do tego mogą:
- uraz mechaniczny
- nadciśnienie
Rozróżnienie typu udaru w medycynie weterynaryjnej wielokrotnie jest niemożliwe. Podobnie bardzo ciężko jest ustalić jego bezpośrednią przyczynę i stanowi to wyzwanie dla lekarza weterynarii.
Udar mózgu u psa - objawy
Objawy udaru u psa zależą od lokalizacji w jakiej doszło do zmiany i zaawansowania procesu. Do rozwoju objawów udaru mózgu dochodzi w ciągu 72 godzin od czasu upośledzenia dopływu krwi. Specyficzne objawy udaru mózgu u psów to nagłe deficyty neurologiczne, które mają asymetryczny, niepostępujący charakter.
Mogą to być:
- przymusowy chód
- dezorientacja
- drgawki
- niedowład kończyn jednej strony ciała bądź niedowład czterokończynowy
- objawy przedsionkowe (m.in. przechylenie głowy na jedną stronę, oczopląs)
- deficyty nerwów czaszkowych
Udar mózgu u psa - rokowanie
Zachowanie psa po udarze i jego kondycja w dużym stopniu zależy od tego czy doszło do nieodwracalnych zmian w mózgu na co wpływają szybkość reakcji właściciela i podjęte działania lekarza weterynarii. W większości przypadków poprawa następuje w ciągu kilku tygodni od wystąpienia niedokrwienia. W wyniku udaru krwotocznego śmiertelność jest znacznie wyższa. Wynika to zapewne z faktu iż najczęstszą przyczyną udarów krwotocznych u zwierząt są urazy mechaniczne, które niosą ze sobą dodatkowe konsekwencje. Ponad to udar krwotoczny powoduje tworzenie się krwiaka, który uciska na zdrową tkankę nerwową. Powszechnym powikłaniem u ludzi po udarze jest kolejny udar. Podobnie u psów występuje ryzyko wystąpienia powtórnego udaru. Dotyczy to głównie zwierząt z chorobą podstawową, która wywołała udar.
Udar mózgu u psa w cięższych przypadkach może skutkować śmiercią lub poważną niepełnosprawnością zwierzęcia.